‘Twintig jaar geleden was IT een randvoorwaarde, een belangrijk middel om bestaande processen beter te stroomlijnen. Nu is het van strategisch belang. Digitalisering betekent dat de overheid zich op een andere manier tot de burger verhoudt, dat je andere talenten aan boord nodig hebt. In de top van overheidsorganisaties is iedereen het erover eens dat digitalisering belangrijk is. Maar als je vraagt hoe de organisatie er over vijf, tien jaar uitziet in termen van organisatiestructuur, kennisdeling, talentmanagement en fysieke middelen, zoals kantoorruimte, dan blijft het vaak stil. Terwijl daar de druk komt te liggen.’
Aldus Menno Lanting, auteur en expert digitale technologie & organisatieverandering en een van de drie deskundigen die ik in opdracht van ICTU interviewde rond het thema digitale transformatie.
Ik sprak ook met Inge Philips, ex-AIVD en KLPD en tegenwoordig als directeur Cyber Risk Services van Deloitte actief om bedrijven beter te beschermen tegen de gevaren van cybercriminaliteit. Die kost ons, conservatief geschat, 14 miljard per jaar. ‘Overheid, verdiep je in het probleem’, is haar oproep: ‘Ik spreek buitengewoon intelligente bewindslieden en DG’s die ICT zeer belangrijk vinden. Maar vraag een minister naar de invloed van digitalisering en de risico’s van spionage en er wordt een specialist bij gehaald. Maar die heeft alleen oog voor zijn eigen deelgebied en heeft geen overkoepelende visie. De meeste bewindslieden en overheidsbestuurders hebben geen idee en zetten daardoor de veiligheid van de overheid op het spel.’
‘De meeste bewindslieden en bestuurders hebben geen idee’
Sander Klous, hoogleraar Big Data Ecosystems aan de UvA en auteur van onder andere Wij zijn Big Data, ging in op de macht van algoritmen. Die zijn binnen tien jaar zo goed geworden dat we niet meer werken hoe ze ons gedrag beïnvloeden, beweert hij. Hier ligt een schone taak voor de overheid: ‘Vroeger hadden we het ziekenfonds: wie ziek werd, kreeg geld uit de pot om zijn ziekenhuisrekeningen mee te betalen. Dat noemden we solidariteit, maar het was gewoon risicodeling. Tegenwoordig weten we dankzij data-analyses zoveel dat we claims beter kunnen voorspellen. Het is zelfs mogelijk om te voorspellen dat ik een twee keer zo grote kans heb om ziek te worden als jij.’ Algoritmen zorgen voor gigantische veranderingen in onze samenleving. Dat vraagt volgens Klous om een overheid die veilige grenzen stelt, zonder dat die nodeloos belemmerend werken: ‘Fake news leert ons dat we moeten oppassen. We hebben nu nog de tijd om daar samen goede over te maken en die ook te gaan handhaven.’
Lees de volledige artikelen op ictu.nl:
Menno Lanting over digitale transformatie van de overheid
Inge Philips: Bewindslieden en bestuurders moeten zich serieus laten bijscholen’